Vücutta iskelet sistemini oluşturan kemiklerin birbirine bağlandığı kısımlar eklem olarak adlandırılır. Eklemler vücutta bulunan kemiklerin düzenli bir şekilde hareket etmesini sağlar ve etrafı kıkırdak, bağ, tendon ve kaslarla çevrilidir. Bu yapıda bulunan herhangi bir dokunun ağrıması veya yanması sonucu eklem ağrıları oluşabilir. Bu eklem ağrıları artralji olarak da adlandırılır. Ağrılar vücudun alışık olmadığı ve ani olarak gerçekleştirilen zorlu hareketler sonucunda meydana gelebilir. Eklem ağrıları genellikle hafif şiddette ağrılar olmakla birlikte, belirli fiziksel aktivitelerden sonra ağrının şiddetlenmesi söz konusu olabilir. Özellikle ağırlık taşımak veya zorlayıcı hareketler yapmak ağrıları arttırabilmektedir. Bununla birlikte bazı durumlarda eklem ağrıları farklı bir sağlık sorunundan kaynaklı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle eklem ağrıları hafife alınmamalı, birkaç gün içerisinde şiddetinin azalmaması durumunda tedavi için mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.
Eklem ağrıları nedir?
Eklem ağrıları yaşlı insanlarda daha sık görülmekle birlikte genç yaştaki bireylerde de rastlanabilen bir sağlık sorunudur. İlerleyen yaşla birlikte ortaya çıkmaya başlayan eklem ağrıları genellikle eklem sıvısının azalması veya kıkırdak dokunun gücünü kaybetmesinden kaynaklanmaktadır. Obezite, yaralanmalar ve bazı hastalıklar, yoğun spor aktiviteleri eklemlerin zarar görmesine ve buna bağlı olarak ağrı oluşumuna yol açabilir. Nadir de olsa psikolojik sorunlardan kaynaklanan ekrem ağrıları da söz konusu olabilmektedir.
Günlük aktivitelerde vücut gereken dengeyi eklemler yardımıyla sağlar. Eklemlerde oluşan ağrılar hem günlük aktivitelerin yerine getirilebilmesini, hem de iş yaşamını zorlaştırır. Bu nedenle nedeni her ne olursa olsun eklemlerde meydana gelen ağrılar yaşam standartlarını oldukça fazla etkiler ve ağrıların bir an önce tedavi edilmesi gerekir.
Eklem ağrıları belirtileri nelerdir?
Bazı hastalarda eklem ağrıları oldukça hafif seyredebileceği gibi bazı hastalarda ise oldukça şiddetli boyutlara ulaşabilmektedir. Ağrılar nöbetler halinde kendini gösterebilir ve bu durum günlük yaşamı olumsuz etkiler. Eklemlerde ağrı oluşumuna neden olan hastalıklarda ağrı ile birlikte yaygın şekilde görülen belirtiler şunlardır:
• Eklemlerde şişlik,
• Eklemleri kaplayan deri yüzeyinde kızarıklık ve sertlik,
• Ağrılara bağlı olarak görülen çeşitli hareket ve yürüyüş bozuklukları
• Ağrıyan eklemi hareket ettirmekte güçlük çekme
Yukarıdaki belirtiler eklem ağrıları yaşayan kişilerde yaygın olarak görülen ortak sorunlar olup ağrının şiddetine göre belirtilerin yoğunluğu değişebilmektedir. Yoğun sportif aktivite sonucunda ortaya çıkan ağrılar çoğunlukla istirahat sonucunda geçer ve herhangi bir ciddi sonuç doğurmaz. Fakat nedensiz yere oluşan eklem ağrıları genellikle altta yatan farklı bir sağlık sorununu işaret eder. Ağrıları hafif şiddette olan kişiler çoğu zaman eklem ağrılarını önemsemeyip bir uzmana danışma gereksinimi hissetmez. Ancak eklemde ağrı oluşumuna neden olan hastalıklar tedavi edilmediği durumda ilerleme eğilimine sahip olduğundan ağrılara gereken önemi vermek ve muayene olmak için sağlık kuruluşlarına başvurmakta fayda vardır.
Eklem ağrıları neden olur?
Eklem ağrıları birçok hastalığın bir belirtisi olarak ortaya çıkabileceği gibi doğrudan bir kemik ve eklem hastalığını da işaret edebilmektedir. En yaygın görülen eklem ağrısı nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
• Avesküler nekroz yani sınırlı kan akışına bağlı olarak kemik dokusu ölümü
• Kemik kanseri
• Kemik kırık ve çıkıkları
• Eklem iltihabı
• Fibromiyalaji
• Gonokokal artrit
• Gut hastalığı
• Hipotiroidi
• Lösemi
• Sistemik Lupus Eritematozus (Lupus hastalığı)
• Lyme hastalığı
• Osteomiyelit (Kemik enfeksiyonu)
• Paget kemik hastalığı
• Romatizmal ateş
• Romatoid artrit (Inflamatuar eklem hastalığı)
• Raşitizm
• Eklem burkulmaları
Yukarıda belirtilen hastalıklar dışında çok yaygın olarak görülen osteoartrit (kireçlenme) hastalığı, eklemler arasında bulunan bağ dokunun yıpranmasından dolayı ağrılara sebep olabilir. Bağ dokuda meydana gelen kireçlenmenin tedavi edilmemesi sonucunda hareket kabiliyetinde kalıcı kayıpların oluşma riski vardır. Yaşlılar ve sürekli aynı hareketi yapmak zorunda olan bireyler osteoartrit hastalığına yakalanma konusunda daha büyük bir risk altındadır. Bunun haricinde bursit yani kesecik iltihabı, eklemlerin hareketini kolaylaştıran içi dolu keseciklerin iltihaplanması şeklinde gelişen ve şiddetli eklem ağrılarına yol açabilen bir diğer hastalıktır. Eklemlerde oluşan ağrıların nedeni tam olarak belirlendikten sonra altta yatan hastalığa yönelik uygulanacak olan tedavi ile birlikte eklem ağrıları büyük ölçüde ortadan kaldırılabilir.
Eklem ağrıları teşhisi nasıl konulur?
Eklem ağrılarının birkaç gün içerisinde hafiflememesi durumunda kemik ve eklemlerde daha fazla tahribata yol açmaması için bir uzmana danışmak oldukça önemlidir. İlk olarak yapılacak olan fiziksel muayenede ağrının nerede olduğu, eklemlerin hareket kabiliyeti ve ağrı olan bölgede şişlik, sertlik veya kızarma olup olmadığı uzman tarafından kontrol edilir. Ağrıya sebebiyet veren hastalığın tespit edilebilmesi amacıyla muayeneden sonra hekim tarafından bazı kan testleri istenebilir. Eklemde meydana gelen şişlikler çoğunlukla iltihaplanma sonucu oluşmaktadır. Kan testleri ile eklemde herhangi bir iltihaplanma durumu olup olmadığı da kontrol edilebilir. Eklemde meydana gelen herhangi bir kırık veya çıkık oldukça fazla ağrıya sebep olacaktır. Bu gibi durumların varlığından şüphelenilmesi durumunda veya kemiklerde bulunan yapısal bozuklukların tespit edilebilmesi amacıyla röntgen istenebilir. Bunun yanı sıra eşlik eden hastalıkların araştırılması için MR (manyetik rezonans) ve BT (bilgisayarlı tomografi) incelemeleri de yapılabilir. Uzman tarafından gerekli görülen sağlık taramaları yapıldıktan sonra elde edilen sonuçlar değerlendirilerek ağrıya neden olan hastalığın teşhisi koyulur ve buna yönelik olarak tedavi süreci planlanır.
Eklem ağrıları tedavi yöntemleri nelerdir?
Eklem ağrılarının ne şekilde tedavi edileceği, ağrıya neden olan hastalığın türüne göre değişkenlik gösterir. Tedavide ağrıların ve beraberinde görülen olumsuzlukların hafifletilmesine yönelik olarak uygulanan semptomatik tedavinin yanı sıra ağrıyı oluşturan hastalığa yönelik ayrıca tedavi uygulanmalıdır. Romatizmal hastalıklardan dolayı kaynaklanan eklem ağrıları çeşitli ilaçlar ve fizik tedavi uygulamaları ile tedavi edilebilir. Hatta bazı romatizmal hastalıkların tedavisi için kaplıcalar da önerilmektedir. Fazla kilolar eklemlerin daha fazla yorulmasına sebebiyet vereceğinden düzenli beslenerek kilo kontrolünün sağlanması oldukça önemlidir. Bu nedenle aşırı kilo almanın önlenmesi önemli bir tedavi yöntemidir. Eklem iltihaplarından kaynaklanan ağrılarda ise antibiyotik kullanımı önerilebilir. Kırık ve çıkıklar gibi travmatik durumlar ile bazı eklem hastalıklarının tedavi sürecinde cerrahi operasyonlardan da faydalanılması gerekir. Bazı hastalarda kemik ve eklem onarımının desteklenmesi amacıyla kalsiyum ve D vitamini takviyelerinden faydalanılabilir. Bunların haricinde eklem ağrılarına yol açan hastalıkların oluşmadan önlenebilmesi için hareketli yaşam tarzını benimseme amacıyla düzenli bir egzersiz planına uyum sağlamakta fayda vardır. Yapılacak olan egzersizlerin öncesinde kas ve eklemlerin zorlanmasını önlemek amacıyla ısınma hareketleri yapılmalıdır. Masa başında çalışan kişilerde de eklem ağrılarının oluşma riski çok yüksek olduğundan iş saatlerinde mümkün olduğunca sık aralıklarla ayağa kalkılarak bir süre dolaşılması, sandalyede yapılabilecek küçük egzersizlerin uygulanması gerekir.
Eğer siz de eklem ağrılarından şikâyetçiyseniz veya yukarıda verilen belirtilerden bazılarını taşıyorsanız mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurarak gerekli muayene ve tetkiklerin yapılmasını talep edebilirsiniz. Eklemlerde hissedilen ve uzun süre boyunca devam eden basit ağrılar önemli hastalıkların habercisi olabilir. Dolayısıyla ağrıların kendiliğinden iyileşmesini beklemek yerine bir an önce muayeneden geçerek hekiminizin belirlediği teşhise göre tedavi sürecinize başlamalısınız. Bu sayede hastalığınızın ilerleyerek kalıcı sonuçlara yol açmasını önleyebilir, ileriki yaşlarda daha sağlıklı bir yaşam sürmeyi garantileyebilirsiniz.